مقررات وکالت در دادگستری و قواعد حاکم بر آن

تاریخ نشان می دهد که کار دادگستری و دفاع به ویژه در ایران باستان بسیار مهم بوده و نیاز به تخصص داشته است. در آن زمان «با افزایش تدریجی سوابق قضایی و طولانی شدن و تفصیل قوانین، گروه خاصی به نام «مشارعین قانون» پیدا شد که مردم در امور قضایی با آن‌ها مشورت می‌کردند و در پیشبرد مطالبات به آنها کمک می‌کردند.

قبل از مشروطیت
در دوره دیکتاتوری افرادی به نام وکیل در صورتجلسه شرعی یا دادگاه عدالت از حقوق مستضعفین دفاع می کردند اما مشمول اصول و مقررات نبودند.

قانون اصول تشکل های قضایی تا سال 1315 - ماده 239 قانون اصول تشکل های قضایی مصوب 1329 وکلای دادگستری را به رسمی و غیر رسمی تقسیم کرد.

وکلای رسمی به کسانی گفته می‌شود که در دادگاه‌ها به عنوان وکالت پیشه کرده‌اند و به این عنوان معرفی شده‌اند. وکلای غیررسمی کسانی بودند که وکالت را کار خود نمی دانستند و از روی هوس به عنوان وکیل عمل می کردند.

قانونگذار شرایط وکلای رسمی ایران در آزمونی که وزارتخانه اعلام کرد (ماده 237) سن 30 سال و موفقیت را تعیین کرده بود. اما شرایط نمایندگی غیررسمی مشخص نشد.

از سال 1315 تا انقلاب اسلامی 1357
قانون وکالت مصوب بهمن 1393 (ماده 1) وکالت سه درجه اول تا سوم را انجام داد و کلاس جدیدی به نام کارگشا نیز در این قانون پیش بینی شد (ماده 2).
وکالت در امور کیفری

در صورت ناتوانی مالی برای متهم می تواند تا پایان اولین جلسه از دادگاه برای او وکیل تعیین کند. قوه قضائیه برای متهم وکیل تعیین می کند.

در صورت درخواست حق الوکاله توسط وکیل، دادگاه با توجه به اقدامات انجام شده، حق الوکاله را تعیین می کند و در هر صورت میزان حق الوکاله نباید از هزینه های قانونی بیشتر باشد.
در صورت احضار متهم این حق در احضاریه قید و به وی ابلاغ می شود..

اظهارات وکیل در صحن مجلس نوشته می شود و سلب حق همراهی متهم و عدم توضیح این حق به متهم به ترتیب موجب مجازات انتظامی درجه 8 و 3 می شود.

در جرایم موضوع بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده (302) این قانون، جلسه رسیدگی بدون حضور وکیل متهم تشکیل نخواهد شد.

در صورت عدم معرفی وکیل متهم یا عدم حضور وکیل وی بدون ذکر عذر موجه، تعیین وکیل تسخیری در این گونه جرائم الزامی است و در صورت عدم حضور وکیل تسخیری بدون عذر موجه، تعیین وکیل تسخیری الزامی است. ، دادگاه او را عزل و وکیل تسخیری دیگری تعیین می کند. تعیین می کند

در صورتی که متهم پس از تعیین وکیل، وکیل معینی را به دادگاه معرفی کند، وکیل عزل می شود. درخواست تغییر وکیل متهم فقط برای یک بار قابل قبول است. حق الوکاله وکیل متصرف از محل اعتبارات قوه قضائیه پرداخت می شود.
لزوم استفاده از وکیل در دعاوی
همانطور که افراد غیرمتخصص برای معالجه دیگران از اشتغال به حرفه پزشکی منع می شوند و افراد غیرمتخصص تلویحاً برای معالجه و معالجه خود به پزشکان هدایت می شوند، باید از دخالت افراد غیرمتخصص در قوانین قانونی جلوگیری شود. صنف و اصحاب دعوا و شکایات وی را از طرح و دفاع از دعاوی مرتبط برحذر داشته است.

از سوی دیگر، همانطور که در اکثر کشورهای پیشرفته رایج است، در ایران در زمان تدوین و تصویب قانون آیین دادرسی مدنی 1318، اصحاب دعوا موظف بودند از طریق وکلا در برخی از مراجع قضایی، اقدامات مورد نظر خود را انجام دهند.

در واقع بر اساس ماده 58 قانون مذکور مقرر شد در دادگاه های ناحیه و شهرستان اصحاب دعوا حضوری یا از طریق وکیل اقدام کنند اما در دادگاه های استان و دیوان عالی کشور باید وکیل داشته باشند. برای ارائه دادخواست و رسیدگی.