هبه

هدیه چیست؟ به تعبیر ساده می توان گفت که وقتی شخصی به دیگری پول می دهد یا شخصی از شخصی به عنوان هدیه دریافت می کند، در دنیای حقوق به آن هدیه می گویند. هدیه در جامعه همان بخشش و بخشش است. در عقد وقف سه طرف است: 1. وهاب: به کسی که پول می دهد وهاب می گویند. 2: متحب: کسی که پولی به عنوان هدیه و هبه می گیرد. 3. عین محبه: پولی که داده می شود.

مثلا ماشین ماشین آقای احمدی و محمدی را فرض کنید. آقای احمدی این وسیله نقلیه را به آقای محمدی می دهد. در اینجا از آقایان احمدی وهاب، خوردرو عین محبه و محمدی مطهب نام برده می شود.

هبه یک قرارداد است، به این معنی که نیاز به رضایت طرفین دارد. یکی از مهمترین ارکان عقد هبه [که در همه قراردادها وجود ندارد] قبض است. قبض به این معناست که مال (عین محبه) باید در تصرف یا در دسترس بدهکار باشد. مثلاً فرض کنید من ماشینی به شما می دهم، در حالی که ما در شیراز هستیم، ماشین در تبریز است و شما به عنوان بدهکار به ملک (ماشین) دسترسی ندارید، در این صورت قرارداد هدیه ناقص است. و هر زمان که ماشین در اختیار و دسترسی شما باشد، در یک قرارداد اهدای کامل قرار می گیرید.

در عقد هبه امکان پس گرفتن هبه از واقف کننده وجود دارد. در دو مورد، شخص اهدا کننده (اهداکننده) می تواند هدیه را پس بگیرد. 1. عین موهوب باید موجود باشد 2. حق رجوع مدیون از بین نرفته است. (توجه: در هبه شرط عدم رجوع وجود ندارد) یعنی واقف و واقف به هیچ وجه نمی توانند شرط کنند که دیگری نتواند مال را استرداد کند، زیرا استرداد مال در هبه جزء جدایی ناپذیر است. این قرارداد

در شرایط زیر حق رجوع مدیون از بین می رود
1. اگر قرض دهنده پول را به پدر، مادر یا فرزندش بدهد، رجوع ندارد.

2 . اگر متهب در مقابل هبه و بخشش کاری انجام داده باشد یا چیز دیگری به وهب داده باشد.

3. در صورتی که مدعی علیه مالی را که به او داده شده به دیگری داده باشد یا آن را فروخته باشد.

4. در مال موهوبه تغییر ایجاد شده است. مثلاً من مقداری آهن به شما می دهم و شما این آهن را به چیز دیگری تبدیل می کنید، دیگر چاره ای نیست.

نکته مهم: قرارداد هدیه را رسمی کنید یعنی هدیه را در اسناد رسمی ثبت کنید. صوری بودن موضوع را نه تنها در هدیه، بلکه در همه موارد در نظر داشته باشید. زیرا در این صورت جعل نخواهد بود و نیازی به شاهد نیست.

فوت واقف، عقد هبه را قطعی می کند و ورثه نمی توانند استرداد مال را مطالبه کنند.

سؤال: اگر زنی مهریه خود را وقف کرده باشد، آیا می تواند آن را رجوع کند؟

در صورتی که مهریه خود را به طور کامل پرداخت کرده باشد، امکان مطالبه یا اعتراض به مهریه وجود ندارد. اگر کسی مهریه خود را در قبال وکیل در طلاق یا حضانت فرزند و غیره وقف کند باز هم قابل تجدیدنظر نیست.

دادگاه صالح برای رسیدگی به هدیه
در صورتی که قصد دارید در امور وقف به دادگاه دادخواست بدهید و مال مورد نظر غیرمنقول یعنی زمین، ملک و غیره باشد، محل وقوع ملک، دادگاه حوزه قضایی و همچنین محل اقامت است. متهم دادگاه صلاحیت است. مورد بعدی محل انعقاد قرارداد وقف است. (منظور از محل پیشنهاد و اجرای قرارداد هبه است.)

امروزه اهدای پول یا اشیاء به روش های مختلفی انجام می شود، ممکن است فرد هنگام عقد قرارداد به مواردی توجه نکند و از آن بگذرد یا از پولی که به امانت داده است صرف نظر کند یا بی دلیل باشد. پول دادن به فلان شخص و فقط به این دلیل است که آن شخص نیازمند است. در اصطلاح اعطای حق مال یا مال به اشخاص دیگر به آن هبه گفته می شود. در اینجا قصد داریم در مورد قرارداد هدیه صحبت کنیم.

تعریف هدیه
از نظر لغوی کلمه هدیه به معنای هدیه و بخشش و صدقه است. اما در اصطلاح حقوقی به این معنا است: عقد هبه نوعی عقد است که در آن یکی از طرفین عقد مال یا مال را مجانا به طرف دیگر می دهد. انفاق می کنند، به کسی که وقف می کند وهاب می گویند و به کسی که آن مال یا مال را می گیرد متهب می گویند. ملکی که هبه محسوب می شود نیز هبه است. هدیه نباید دارایی گران قیمت باشد. بسیاری فکر می کنند که ازدواج هدیه باید بر اساس مال گران قیمت انجام شود، اما ازدواج هدیه حتی می تواند یک لباس ساده یا یک تنه طلا باشد که شوهر به همسرش می دهد.