مدت اعتبار چک

ابتدا چک را توضیح می دهیم:

چک سند تجاری قابل استناد است و قانونگذار چک را سند عادی می داند.

انواع اسناد تجاری
1. برات

2. بررسی کنید

3. سفته

اینها اسناد تجاری هستند که اگرچه جزء اسناد عادی هستند، اما قانونگذار به آنها اعتبار داده و این اسناد را وسیله پرداخت آسانی قرار داده است که دارای ضمانت اجراهای قانونی است. این اسناد باعث تسهیل و افزایش سرعت روابط تجاری افراد جامعه می شود. این اسناد دارای اصولی هستند که با سایر اسناد عادی متفاوت است.

در ادامه یک سری مسائل مهم مربوط به چک را توضیح می دهیم

اعتبار چک چند سال است؟
ماده 6 قانون صدور چک مصوب 1396 حداکثر مدت اعتبار چک را از تاریخ وصول دسته چک سه سال تعیین کرده است.

بنابراین صاحب چک باید تاریخ سررسید چک را برای سه سال آینده از زمان دریافت دسته چک مشخص کند، بنابراین چک هایی که بعد از این تاریخ هستند دیگر مشمول قانون چک نیستند.

پس از سپری شدن این سه سال، صاحب چک می تواند برای وصول چک خود به بانک مراجعه کند، با این تفاوت که در این زمان دیگر ضمانت حسن انجام کار مندرج در چک منظور نمی شود.

براساس بخشنامه شماره 3187/25 مورخ 17/07/1363 بانک مرکزی، مهلت ارائه چک به بانک ها برای وصول ده سال از تاریخ وصول چک می باشد. این بخشنامه مربوط به چک هایی است که قبل از این قانون صادر شده است.

بنابراین تعیین تاریخ سررسید چک و مراجعه به بانک برای وصول چک نیاز به زمان خاصی ندارد.

آیا می توان برای بررسی به مراجع کیفری مراجعه کرد؟
اگر فردی چک بلامحل دریافت کرده باشد، شش ماه فرصت دارد آن را برگرداند و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند. اگر چک در این شش ماه این کار را نکرده باشد دیگر نمی تواند شکایت کیفری کند.

اما در صورتی که شخص موارد فوق را انجام داده باشد می تواند ظرف شش ماه از زمان دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک شکایت کیفری خود را در دادگاه مطرح کند.

پس در این شش ماه دوم می تواند با شکایت کیفری چک را وصول کند.

و در صورتی که صاحب چک اقدامی انجام نداده باشد چک کیفری خود را از دست داده است و فرد باید برای وصول چک شکایت قانونی کند.

انتزاع بودن شرح چک
اول از همه، بیایید در مورد معنای انتزاعی چک صحبت کنیم:

وصف انتزاعی چک به این معناست که سند تجاری فقط سندی برای اثبات تعهد یا بدهی نیست و مستقلاً ایجاد تعهد می کند.

بنابراین اگر تعهد یا دینی به شخصی بدهیم و روی کاغذ بنویسیم اما پس از مدتی به تعهد خود پایبند باشیم، آن شخص می تواند از ما شکایت کند و اوراق تعهد را به عنوان مدرک به دادگاه بدهد.

در اینجا باید بگوییم که سند تجاری وسیله پرداختی است که تعهد اصلی را تقویت می کند و به همین دلیل اگر به جای تعهد نامه کاغذی، چکی را به گیرنده تحویل دهیم، اما به تعهد خود عمل نکنیم، در این صورت است. در این صورت شخص می تواند به دلیل عدم انجام تعهد و همچنین می تواند به دلیل عدم پرداخت وجه چک از ما شکایت کند. پس در اینجا دوبار می تواند از ما شکایت کند و این شکایت دوم به دلیل شرح انتزاعی اسناد تجاری است. بنابراین این سند تجاری ابتدا وسیله ای برای پرداخت تعهد اصلی بوده ولی بعداً دارای تعهد جداگانه و مستقل از قرارداد قبلی است.

و آخرین نکته در رابطه با وصف انتزاعی این است که اگر سند تجاری به شخص ثالث منتقل شود، تعهدات ناشی از سند تجاری، تعهدات ناشی از سند تجاری مستقل می شود و آن تعهد از بین می رود و وجود خواهد داشت. تاثیری در چک ندارد ندارد .

دوره بررسی و دوره اعتبار را بررسی کنید
در ماده 318 قانون تجارت آمده است که سند تجارتی منوط به مرور زمان است. و چون چک سند تجاری است شامل مرور زمان خواهد بود.

در اینجا دو مورد را بیان می کنیم:

1. ماده 318 قانون تجارت در رابطه با این موضوع:

دعاوی راجع به سفته و برات و چکهای صادره از تجار یا به منظور تجارت پس از انقضای پنج سال از تاریخ صدور اعتراض نامه یا آخرین تعقیب در دادگاه رسیدگی نمی شود مگر اینکه طرف در این مدت باشد. رسماً به دین اقرار می کند که در این صورت شروع مرور زمان، تاریخ اقرار محسوب می شود. در صورت عدم اعتراض، مرور زمان از تاریخ انقضای مهلت اعتراض شروع می شود.